Jaki olej to dobry olej?
Ostatnio dużo pisałem o tłuszczach. I to w negatywnym sensie. Tak jakby tłuszcz był wrogiem człowieka. Stąd spieszę z odpowiedzią na pytanie jaki olej to dobry olej?
Człowiek potrzebuje tłuszczy, tak jak białka i cukrów. Naukowcy udowodnili, że te pochodzenia roślinnego są bez wątpienia lepsze od tych zwierzęcych. Z kolei najlepsze są te najmniej przetworzone.
Tłuszcze nasycone
Nasycone i nienasycone. To najprostszy podział, bez wdawania się w chemiczne różnice. Te pierwsze są stałe w temperaturze pokojowej, te drugie nie. Mięso, sery, masło i tłuszcze z margaryny oraz te dodawane do słodyczy, w tym tłuszcz palmowy to tłuszcze nasycone. Generalnie powinniśmy je ograniczać, bo ich nadmiar źle wpływa na nasze zdrowie.
Tłuszcze nienasycone
To nasi przyjaciele. Kwasy tłuszczowe nienasycone dzielimy na jednonienasycone i wielonienasycone.
Do tych jednonienasyconych zalicza się przede wszystkim oliwę, olej rzepakowy, migdałowy, arachidowy, ten z orzechów laskowych, a także z awokado, a także orzechów i wielu nasion. Jednonienasycone kwasy tłuszczowe są bardzo korzystne dla zdrowia. Obniżają bowiem cholesterol całkowity, a szczególnie słynny LDL, nie oddziałując przy tym na zdrowy cholesterol a więc HDL.
Tłuszcze wielonienasycone dzielimy za to na dwie rodziny: omega-3 i omega-6.
Głównymi przedstawicielami kwasów wielonienasyconych z rodziny omega-3 są:
- kwas alfa-linolenowy (ALA) zawarty w siemieniu lnianym, oleju lnianym, orzechach włoskich oraz w oleju rzepakowym i sojowym
- kwas dokozaheksaenowy (DHA)
- kwas eikozapentanowy (EPA) występujące w tłustych rybach oceanicznych lub wodorostach
Jak prezczytałem w naukowej publikacji pod tytułem ?Rola wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3 w organizmie człowieka? Tomasz Wcisło i Waldemar Rogowski z II Katedry i Kliniki Kardiologii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi:
?Kwasy te są bardzo ważne dla organizmu ludzkiego. DHA jest szczególnie istotny w prawidłowym funkcjonowaniu mózgu (kora mózgowa zbudowana jest w około 60% z DHA) oraz do budowy tak zwanych neurotransmiterów, stanowiąc budulec do produkcji serotoniny i dopaminy. Dodając DHA do codziennego jadłospisu, można korzystnie wpłynąć na samopoczucie i zdrowie?.
Coraz częściej naukowcy podkreślają też, że tłuszcze mogą wprost zapobiegać wielu chorobom.
?Spożywanie kwasów wielonienasyconych z rodziny omega-3 (DHA i EPA) korzystnie wpływa na wiele schorzeń, takich jak: choroba niedokrwienna serca, nadciśnienie tętnicze, zakrzepica, miażdżyca oraz nowotwory. Dodatkowo może modulować reakcje zapalne w alergii, reumatyzmie oraz w wielu chorobach dermatologicznych?.
Zarówno pod względem zdrowotnym jak i smakowym świetnie sprawdzają się też mikstury olei. Ja do sałatek używam często zestawu składającego się z nierafinowanych olei tłoczonych na zimno, takich jak:
- lniany
- z wiesiołka
- z ostropestu
- z czarnuszki